“...la
homa genro ampleksas ĉiujn estulojn dotitajn per racio, kiuj loĝatigas la
sennombrajn mondojn de l’ universo”
6. Oni
miras trovante sur la tero tiom da malico kaj da maldelikataj pasioj, tiom da
afliktoj kaj da malsanoj de ĉiuj specoj, kaj el tio oni konkludas, ke la homa genro
estas kompatinda. Tiu juĝo devenas de la malvasta vidpunkto, en kiun oni sin
metas, kaj kiu donas falsan ideon pri la tutaĵo
Estas
necese konsideri, ke sur la tero oni ne vidas la tutan homaron, sed nur tre
malgrandan parton de ĝi. Efektive, la homa genro ampleksas ĉiujn estulojn dotitajn
per racio, kiuj loĝatigas la sennombrajn mondojn de l’ universo; nu, kio estas
la loĝantaro de la Tero kompare kun la tuta loĝantaro de tiuj mondoj? Multe
malpli ol la loĝantaro de vilaĝeto kompare kun la loĝantaro de tuta granda
imperio. La materia kaj morala situacio de la surtera homaro jam nenion havas
mirigan, se oni konsideras la destinon de la Tero kaj la naturon de ties loĝantoj
7. Oni
havus tre falsan ideon pri la loĝantaro de granda urbo, se oni ĝin juĝus laŭ la
loĝantaro de mizeraj kaj malpuraj kvartaloj. En malsanulejo oni vidas nur malsanulojn
kaj kriplulojn; en punlaborejo oni vidas ĉiajn hontindaĵojn kaj ĉiajn
malvirtojn kunigitajn; en nesalubraj regionoj, la plimulto el la loĝantoj estas
palaj, malsanemaj, suferantaj. Nu, oni imagu la teron kvazaŭ antaŭurbon, malsanulejon,
malliberejon, nesalubran regionon, ĉar ĝi estas samtempe ĉio tio, kaj oni
komprenos, kial la afliktoj estas pli multaj ol la ĝuoj, ĉar oni ne sendas en
hospitalon la bonfartantojn, nek en malliberejon tiujn, kiuj ne agis malbone;
kaj la malsanulejoj kaj la karceroj ne estas lokoj por plezuro. Nu, same kiel
en urbo la tuta loĝantaro ne troviĝas en hospitaloj aŭ en malliberejoj, tiel la
tuta homaro ne vivas sur la tero; kiel oni eliras el la hospitalo, kiam oni estas
kuracita, kaj el la malliberejo, kiam oni finas sian puntempon, tiel la homo ŝanĝas
la Teron je mondoj pli feliĉaj, kiam li estas kuracita de siaj moralaj malsanoj
Nenhum comentário:
Postar um comentário